Listopadowa lekcja miesiąca Filmoteki Szkolnej w II LO w Krasnymstawie – „Akcja, fabuła, widowisko”
Uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego im. C. K. Norwida w Krasnymstawie w listopadzie po raz kolejny uczestniczyli w lekcji miesiąca zaproponowanej przez Filmotekę Szkolną. Spotkania odbyły się w ramach zajęć z edukacji filmowej oraz Młodzieżowego Dyskusyjnego Klubu Filmowego „Iluzjon”. Warsztaty dla uczniów poprzedziło webinarium Filmoteki Szkolnej dla nauczycieli, które odbyło się 3 listopada 2022 r. Spotkanie on-line, dotyczące lekcji nr 38 pod tytułem „Akcja, fabuła, widowisko”, prowadziła po raz kolejny filmoznawczyni Filmoteki Szkolnej p. Kamila Kołacz – absolwentka Filmoznawstwa i Wiedzy o Nowych Mediach na Uniwersytecie Jagiellońskim.
14 i 21 listopada w Pracowni Filmoteki Szkolnej w II LO w Krasnymstawie odbyły się zajęcia z edukacji filmowej dla kl. III A, wprowadzające do zagadnienia: akcja, fabuła, widowisko. Na tych lekcjach przeanalizowane zostały materiały zamieszczone na stronie Filmoteki Szkolnej, dotyczące filmów zaproponowanych do analizy i interpretacji w listopadzie. Uczniowie otrzymali zadanie domowe polegające na obejrzeniu filmu: “Oj! Nie mogę się zatrzymać!” w reż. Zbigniewa Rybczyńskiego. 28 i 30 listopada uczniowie z kl. III A i II A na zajęciach z edukacji filmowej obejrzeli film Rybczyńskiego po raz kolejny i wypowiadali swoje opinie na jego temat. Przypomnieli także podstawowe pojęcia związane z językiem filmowym. Zapoznali się również z następującymi terminami – słowami kluczowymi: eksperyment filmowy, subiektywizm wizji, ujęcie, obraz filmowy, dźwięk, ruchy kamery, animacja, zdjęcia poklatkowe. Zastanawiali się, czy fabuła zawsze jest w filmie najważniejsza. Materiałem pomocniczym był scenariusz: Od rzeczywistości do metafory współczesności – „Oj! Nie mogę się zatrzymać!” w reż. Z. Rybczyńskiego, którego autorem jest Ewa Magdziarz. Uczniowie wysłuchali także komentarza filmoznawczego prof. Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej. W trakcie wykonywania ćwiczeń interpretacyjnych korzystali z broszury „Akcja, fabuła, widowisko”, znajdującej się na stronie Filmoteki. Określali motywy, symbole i środki filmowe, wypełniając karty pracy dołączone do scenariusza. Uczniowie interpretowali najciekawsze wg nich obrazy w filmie Rybczyńskiego i doszukiwali się ich metaforycznego sensu. Zwracali uwagę na plany filmowe, ruchy kamery czy montaż oraz określali funkcje środków filmowych zastosowanych przez reżysera. Analizowali również obrazy natury i miasta, zastanawiając się nad funkcją kolorów oraz dźwięków. Wykonane ćwiczenia interpretacyjne pomogły uczniom w odbiorze trudnego tekstu kultury, jakim jest film “Oj! Nie mogę się zatrzymać!” w reż. Zbigniewa Rybczyńskiego. Lekcje z Filmoteką przygotowują także do wykorzystania filmów jako kontekstów w edukacji szkolnej.
Tekst i zdjęcia: Ewa Magdziarz – nauczyciel edukacji filmowej w II LO w Krasnymstawie i opiekun MDKF „Iluzjon”
Od rzeczywistości do metafory rzeczywistości – zajęcia w IX LO w Lublinie
Martyna i Natalia – uczennice klasy 4dp – przygotowały prezentację i poprowadziły lekcję, wykorzystując film Zbigniewa Rybczyńskiego „Oj! Nie mogę się zatrzymać”. Dokonały analizy filmu, zwracając uwagę na pracę kamery, dźwięk oraz kolorystykę. W związku z tym, że film wymyka się jednoznacznej interpretacji, po wspólnym obejrzeniu Martyna I Natalia starały się tak moderować dyskusją, aby znaleźć jak najwięcej kontekstowych połączeń z literaturą współczesną, z „Ferdydurke”, „Dżumą” czy „Rokiem 1984”. Uczniowie wskazywali na podobieństwo pewnych sytuacji – alienację jednostki, zagubienie w świecie, brak relacji międzyludzkich, które prowadzą do katastrofy. To były bardzo ciekawe i niezapomniane zajęcia.
Koordynator: Anna Walaszek, IX LO w Lublin
Francis Ford Coppola, Martin Scorsese i… „Rękopis znaleziony w Saragossie”
„Rękopis znaleziony w Saragossie” to film wyjątkowy i dziwny… „stylowa komedia kostiumowa, awanturniczy film «płaszcza i szpady», fantastyczna baśń”(cytat za Filmweb.pl) – trudno jednoznacznie zaklasyfikować film Wojciecha Jerzego Hasa. Z tego powodu uczniowie klasy 2B zastanawiali się podczas zajęć filmowych, do jakiego gatunku filmowego przyporządkować film Hasa, z kolei uczniowie klasy 4 – którzy mieli okazje oglądać, m.in. filmową adaptację „Lalki” Hasa skupili uwagę na elementach charakterystycznych dla autorskiego kina reżysera. Głównym motywem lekcji była dyskusja na temat „ponadczasowości” dzieła filmowego, które przekracza „wszelkie” granice. Chodziło o odniesienie do oceny takich sławnych reżyserów jak Scorsese i Coppola (Scorsese uważa „Rękopis znaleziony w Saragossie” za jeden z najlepszych filmów, jakie widział). Przy okazji – uczniowie klasy 4 mogli porównać kreacje Zbigniewa Cybulskiego, który wcielił się w postać Alfonso van Wordena – to jedyna jego rola kostiumowa – z rolami w filmach „Popiół i diament” oraz „Do widzenia do jutra”. Uzupełnieniem lekcji było wysłuchanie audycji „Rękopis znaleziony w Saragossie”. Audycja Ewy Ziemby z cyklu “Biesiada literacka”. (PR, 8.02.1996) [dostępny:] https://player.polskieradio24.pl/kolejka oraz „Kalejdoskop Polskiego Filmu” – autorski program Stanisława Janickiego krytyka filmowego.
Wojciech Szymański koordynator działań edukacyjno-filmowych; nauczyciel języka polskiego
w LO Nr I im. St. Staszica w Ostrowcu Świętokrzyskim
Akcja, fabuła, widowisko, czyli kolejna odsłona warsztatów filmoznawczych
W listopadzie ósmoklasiści wzięli udział w kolejnej odsłonie warsztatów filmoznawczych. Temat naszej ,,filmowej” lekcji: O pochwale fikcji i sensie opowiadania –,,Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, wprowadzał takie pojęcia, jak: kompozycja szkatułkowa, kompozycja klamrowa czy motyw przewodni. Uczniowie przeczytali przedmowę autora i fragmenty powieści łotrzykowskiej ,,Rękopis znaleziony w Saragossie” Jana Potockiego, po czym odnieśli się do jej swobodnej ekranizacji. Głównie skupiliśmy się na motywie znalezionego rękopisu, roli opowieści i umiejętności opowiadania. Ósmoklasiści za pośrednictwem aplikacji Metimeter odpowiedzieli na pytania kluczowe: Czym charakteryzuje się dobra opowieść? Kiedy lubimy słuchać opowiadania innych?, następnie wspólnie opracowali listę cech dobrej opowieści i ćwiczyli umiejętność pięknego opowiadania niezwykłych historii, które od zarania dziejów łączą kolejne pokolenia.
Koordynator: Beata Kalota
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Marynarzy Polskich w Kołobrzegu
Relacja z otwartej lekcji w Zespole Szkolno-Przedszkolnym
Uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ślęzakach w ramach udziału w projekcie ,,Filmoteka szkolna” obejrzeli film „Oj! Nie mogę się zatrzymać!” w reżyserii Z. Rybczyńskiego. Pracę na analizą i interpretacją filmu rozpoczęli od próby streszczenia fabuły, co wcale nie okazało się łatwym zadaniem. Uczniowie nie wiedzieli kim jest bohater filmu tratujący wszystko, co spotkał na swojej drodze. Tutaj zadziałała wyobraźnie i pojawiły się odpowiedzi typu: potwór, strach, zagrożenie itp. Odbiór filmu wcale nie należał do przyjemnych, wręcz przeciwnie, strach i niepewność tego, co się stanie potęgowała ścieżka dźwiękowa. Ciekawym zabiegiem w opinii uczniów był fakt, że film jest nakręcony na jednym ujęciu. Jakże duże było zdziwienie, kiedy paru pasjonatów historii odkryło analogię pomiędzy filmem Rybczyńskiego a oskarowym filmem wojennym ,,1917”, który również w założeniu miał być filmem kręconym na jednym ujęciu. Okazuje się, że Zbiegniew Rybczyński był takim naszym prekursorem w kręceniu filmu na jednym ujęciu. Film również wśród niektórych osób przyrównany został do gry komputerowej. Generalnie projekcja filmu zaintrygowała uczniów i stała się pretekstem do innego spojrzenia na film.
Koordynator: Danuta Boczula
Relacja z otwartej lekcji w Zespole Szkolno-Przedszkolnym
Lekcja w oparciu o film Juliana Antonisza “Pan Tadeusz dla mojej grupy uczniów na początku wydawał się być dosyć trudny w odbiorze. Lekcję poprzedziliśmy wprowadzeniem biografii artysty. Na podstawie usłyszanych informacji uczniowie w grupach stworzyli portret Juliana Antonisza , zwracając jednocześnie uwagę na fakt, że Julian Antonisz był człowiekiem wszechstronnie wykształconym. Bycie artystą, grafikiem nie wyklucza zainteresowań stricte ścisłych, jakim w przypadku Antonisza była fizyka. Kolejna rzecz, która na moich uczniach zrobiła wrażenie, to bycie odważnym w działaniu, łamanie stereotypów i szukanie nowych rozwiązań.
Pojęcie filmu noncamerowego , które było totalnie abstrakcyjne po wykonaniu samodzielnych animacji na karteczkach, uświadomiła uczniom, ze do stworzenia filmu nie jest potrzebna kamera. Samo odczytanie środków artystycznych w filmie nie było specjalnie trudne, oczywiście na poziomie mojej klasy. Zwrócili uwagę na prostą formę, podstawowe kolory, drgający obraz , co utrudniało w ich opinii odbiór i głos dziecka, który jakby wyciszał i uspokajał całość. Zgodnie stwierdzili, że być może , kiedy zmierzą się z lekturą w klasie VIII odbiór tego filmu , będzie łatwiejszy. To co wynieśli z lekcji, oprócz wrażeń artystycznych, to fakt, że w życiu trzeba szukać nowych rozwiązań , nie bać się eksperymentów. Towarzyszyło im również ogromne zdziwienie, jaki ogromny jest postęp w animacji, zważywszy ,że kilka dni wcześniej obejrzeli film w kinie “Tedi i szmaragdowa tablica”.
Koordynator: Danuta Boczula: nauczyciel Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ślęzakach
Relacja z otwartej lekcji w ZSP w Żabnie
19 października 2022 r. w klasie IV-tej technikum ZSP w Żabnie została przeprowadzona lekcja na temat “Antonisz czyta Mickiewicza…”
Uczniowie z zainteresowaniem obejrzeli animację ale taka forma interpretacji narodowego arcydzieła okazała się dla nich niezrozumiała. Jestem jednak przekonana, że jeżeli uczniowie będą mieli możliwość oswojenia się z innymi awangardowymi przedstawieniami klasyki staną się bardziej otwarci na inność.
Dziękuję za umożliwienie obejrzenia interpretacji Antonisza.
Koordynator: Agata Wajda-Tylek, ZSP w Żabno
Relacja z październikowej otwartej lekcji w Szkoła Podstawowa nr 3
W dniu 25 października 2022 roku, w ramach zajęć rozwijających zainteresowania polonistyczne uczniów, przeprowadziłam godzinną lekcję na temat: ,,Antonisz czyta Mickiewicza, czyli epopeja narodowa w awangardowym wydaniu”. Grupa ósmoklasistów miała okazję powtórzyć wiadomości dotyczące lektury ,,Pan Tadeusz” oraz poznała odmienny sposób odczytania pomnikowego dzieła literackiego. Na początku zajęć omówiłam cechy i sposób powstawania filmu non camerowego, następnie krótko scharakteryzowałam twórczość J. J. Antonisza.
Uczniowie podjęli dyskusję na temat współczesnego odczytywania „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza. Kolejnym etapem lekcji była próba porównania animowanej adaptacji filmowej z jej literackim pierwowzorem. Zwróciliśmy uwagę na elementy łączące adaptację z pierwowzorem literackim oraz różnice. Przyjrzeliśmy się elementom formalnym filmu. Po projekcji filmu omawialiśmy sposób przedstawiania świata Soplicowa i bohaterów.
Ósmoklasiści byli zaskoczeni formą przekazu dzieła, szybką zmianą obrazów, intensywną kolorystyką, wyrazistą muzyką, brakiem typowych nawiązań do epoki romantyzmu. Dyskutowali o tym, co sprawiło im trudność w odbiorze filmowego dzieła. Zaciekawiła ich technika powstawania filmu non camerowego. Pod koniec zajęć pracowali w grupach, wypełniając wspólnie kartę pracy, poświęconą analizie filmu, szczególnie pod kątem warstwy formalnej, czyli obrazu i dźwięku. Warsztaty filmowe były dla ósmoklasistów wspaniałą okazją do poszerzenia wiadomości na temat języka dzieła filmowego oraz inspiracją do własnych działań twórczych.
Beata Kalota, Szkoła Podstawowa nr 3 w Kołobrzegu
Relacja z otwartej lekcji w Szkole Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Chęcinach
Klasa 6b Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Chęcinach z niecierpliwością przystąpiła do tegorocznego projektu Filmoteki Szkolnej, mając nadzieję na zgłębienie tajemnic sztuki filmowej, dużą dawkę nauki oraz przyjemności.
Klasowa przygoda z filmem rozpoczęła się projekcji filmu “Pan Tadeusz. Księga I. Gospodarstwo.” w reżyserii Juliana Antonisza. Uczniowie zapoznali się wcześniej z I. Księgą “Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, by móc porównać swoje wyobrażenie opisanych w utworze zdarzeń z wizją reżysera. Uczniowie wzięli aktywny udział w części zajęć przeprowadzonej zgodnie z zamieszczonym na internetowej stronie Filmoteki Szkolnej scenariuszem. Ponadto szóstoklasiści spróbowali przenieść swoje wyobrażenie wybranych przez siebie scen z Księgi I. dzieła Mickiewicza na kartki papieru. Efekty były imponujące.
Koordynator: Justyna Ramiaczek, Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Chęcinach
Sprawozdanie z lekcji w programie Filmoteka Szkolna
Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego po raz pierwszy przystąpiła do programu Filmoteki Szkolnej. W zajęciach uczestniczą uczniowie klasy VIII b w ramach zajęć rozwijających.
Na początku uczniowie obejrzeli film Ojciec w reż. Jerzego Hoffmana z 1967 r. Początkowo sceptycznie nastawieni, coraz bardziej interesowali się fabułą. Następnie rozpoczęła się dyskusja, podczas której analizowali zachowania bohaterów filmu i porównywali je z czasami współczesnymi. Uczniowie stwierdzili, że mimo upływu tylu lat od powstania filmu, rodziny dziś są podobne: rodzice nie mają czasu dla dzieci, a te często wykorzystują i okłamują rodziców. Pytaniem kluczowym było: Dlaczego ważne są dobre relacje między dorastającymi dziećmi a rodzicami? W jaki sposób można poprawić wzajemne kontakty? Wnioski z lekcji zostały zapisane na tablicy.
Klasa VIII b pracowała wg scenariusza Filmoteki Szkolnej z lekcji 45 Rodzice i dzieci.
Koordynator: Monika Kiper
