Lekcja 58 – Człowiek i świat
Filmy z lekcji “Człowiek i Świat” stanowią inspirację do refleksji na temat zjawisk związanych z rozwojem cywilizacji (technicznej), globalnych zjawisk społecznych, międzykulturowych czy wreszcie relacji międzyludzkich.
Sceny do analizy
Maszyna, reż.: Daniel Szczechura (1961)
Cyrk, reż.: Włodzimierz Haupe (1954)
Opracowanie: Dorota Gołębiowska
Zaproponowane w lekcji animacje pokazują różne sposoby widzenia świata i wykorzystują odmienne konwencje w jego opisywaniu (np. humor, satyra, groteska). Młodzi ludzie doskonale odnajdują się w świecie nowych technologii, chętnie i często korzystają ze zdobyczy cywilizacji, a maszyny i urządzenia są dla nich naturalnym elementem różnych dziedzin życia. Debiutancki film Daniela Szczechury Maszyna (1961), będący niezwykle trafną satyrą pokazującą fascynację człowieka technologiami, potrzebę postępu, budowania coraz to nowych maszyn i urządzeń (homo faber), może być doskonałym punktem wyjścia do rozmowy z uczniami starszych klas szkoły podstawowej na temat skutków cywilizacji, dehumanizacji niektórych dziedzin życia, wpływu technologii na człowieka itp. Wykorzystanie tego filmu pomoże stworzyć okazje dydaktyczne do rozbudzania zainteresowania zjawiskami otaczającego świata, kształtowania ciekawości poznawczej przejawiającej się w formułowaniu pytań i szukaniu odpowiedzi, wyrabiania nawyku poszerzania wiedzy, a przede wszystkim kształtowania u młodych ludzi świadomych postaw wobec świata i jego zjawisk. W lekcji CZŁOWIEK I ŚWIAT znalazł się też film poruszający niezwykle aktualny temat współistnienia ludzi różnych ras i kultur. Animacja lalkowa Cyrk (1954) w reż. Włodzimierza Haupego to ciepła, barwna, niepozbawiona humoru opowieść o pełnym poświęcenia współdziałaniu dzieci reprezentujących różne kultury i rasy, która może być doskonałą inspiracją do realizacji zajęć, warsztatów, projektów edukacyjnych mających na celu budowanie u młodych widzów postaw ciekawości świata i ludzi, otwartości na odmienność innych kultur w oparciu o ugruntowaną świadomość własnych korzeni oraz poczucie tożsamości narodowej i kulturowej.
Scenariusze lekcji
1. Zbudujmy sobie wielką maszynę – absurd i satyra w filmie animowanym Daniela Szczechury pt. „Maszyna”
2. Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego
Broszura
1. Człowiek i świat
Dzięki pracy z lekcją Człowiek i Świat uczeń:
- określa tematykę oraz problematykę filmowego tekstu kultury;
- przedstawia własne rozumienie filmu i je uzasadnia;
- odnosi tematykę dzieła filmowego do własnych obserwacji i doświadczeń;
- dostrzega zalety i wady rozwoju cywilizacji technicznej;
- poznaje groteskę jako konwencję estetyczną i uzasadnia jej funkcję w danym utworze;
- odczytuje funkcje komizmu i satyry w poznanym filmie;
- rozwija swoje zainteresowania innymi kulturami;
- buduje postawę otwartości i tolerancji wobec odmienności innych ludzi (i kultur);
- świadomie odbiera film animowany, rozpoznaje techniki animacji wykorzystane w poznanym dziele;
- doskonali umiejętność komunikacji i współpracy w grupie.